Κλινικό Προφίλ Αυτιστικού Φάσματος

Η διαταραχή αυτιστικού φάσματος συνιστά έναν όρο που περιλαμβάνει μία πληθώρα διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών τα οποία επικεντρώνονται σε σημαντικά
ελλείμματα στην επικοινωνιακή ικανότητα και στην κοινωνική αλληλεπίδραση με τον περίγυρο. Ο αυτισμός εκδηλώνεται κατά την αναπτυξιακή ηλικία του ατόμου και τα συμπτώματα καθίστανται φανερά από το οικείο περιβάλλον. Ο όρος διάχυτες καταδεικνύει ότι οι καταστάσεις που εκδηλώνονται στον αυτισμό, επηρεάζουν
πολλές πλευρές της λειτουργικότητας του ατόμου. Με τον όρο αναπτυξιακές, υπονοείται ότι οι ανεπάρκειες εντοπίζονται στις περιοχές ανάπτυξης του ατόμου, ενώ η έννοια των διαταραχών φανερώνει μία διαφορετική αναπτυξιακή πορεία που διαφέρει από εκείνη των παιδιών με τυπική ανάπτυξη (Γκονέλα, 2006).

Παρόλο που υπάρχουν κάποια καίρια χαρακτηριστικά αυτιστικής συμπεριφοράς, διαπιστώνεται ποικιλία και ετερογένεια ως προς την εκδήλωση των συμπτωμάτων στο εκάστοτε άτομο (Peeters, 2000). Εξαιτίας αυτής της ετερογένειας, η Wing (1996) εισήγαγε τον όρο φάσμα αυτισμού στην βιβλιογραφία για να περιγράψει την
διαφοροποιήση μεταξύ των διάφορων αναπτυξιακών διαταραχών. Σύμφωνα με την τριαδική δομή των ελλειμάτων της Wing, τα καίρια συμπτώματα της διαταραχής
αυτιστικού φάσματος είναι τα ακόλουθα: ελλείμματα στις κοινωνικές δεξιότητες, στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στην ικανότητα της φαντασίας (Wing & Gould, 1979).

Προκειμένου να γίνει μια προσπάθεια ερμηνείας του φαινομένου του αυτισμού, οι μελετητές εστίασαν στο μοντέλο της Θεωρίας του Νου, το οποίο δύναται να
ερμηνεύσει την σημαντική έκπτωση αυτών των παιδιών στις κοινωνικές δεξιότητες και στην εκδήλωση των συναισθημάτων τους. Πιο συγκεκριμένα, «η Θεωρία του Νου αναφέρεται στη φυσική ικανότητα του ατόμου να κατανοεί και να επεξεργάζεται τις ψυχικές καταστάσεις και τις πράξεις τόσο του εαυτού του, όσο και των άλλων ανθρώπων» (Baron-Cohen, 1993). Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά με την εν λόγω διαταραχή δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν την συμπεριφορά του εαυτού τους και των άλλων και να προβλέψουν τις επικείμενες αντιδράσεις τους, με αποτέλεσμα να μην κατανοούν τα συναισθήματα και τις προθέσεις του περίγυρου.

Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς των παιδιών με ΔΑΦ είναι ότι εκδηλώνουν εμμονή με συγκεκριμένα αντικείμενα και με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα.
Αυτή η προσκόλληση στην ομοιότητα, μπορεί να καταστεί αφορμή να αντιδράσουν ακραία, εάν κάποιος διαταράξει την ρουτίνα της καθημερινότητας τους (Γκονέλα, 2006). Επιπλέον, συνηθίζουν να επιδίδονται σε στερεοτυπικά και επαναλαμβανόμενα μοτίβα κινήσεων, που δρουν ανασταλτικά στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης (Wing, 1996).